Nghệ Nam Bộ

Nghệ Nam bộ: Curcuma cochinchinensis Gagnep.; Ảnh SESAVANH MENVILAY

Tên khoa học: 

Curcuma cochinchinensis Gagnep.; Họ Gừng (Zingiberaceae) 

Tên khác:

Cây Bông giờ.

Đặc điểm thực vật: 

Cây thân thảo cao 40-60cm, có phiến lá to, mặt dưới có lông nhung mịn, cuống dài 30cm, từ từ rộng thành bẹ. Hoa nhỏ, lá hoa ít, dài 1,3cm, cánh hoa tròn dài.

Thành phần hoá học:

Thành phần hóa tinh dầu của Curcuma cochinchinensis Gagnep. tại Cao Bằng, Việt Nam là tinh dầu thân rễ to có beta-elemenone (14,5%), germacrone (11,3%), caryphyllene oxit (9,7%), curdione (8,4%); tinh dầu thân rễ con có beta-elemenone (11%), curdione (9,8%), germacrone (3,8%); tinh dầu rễ có beta-elemenone (13,3%), 1,8-cineole (13,4%), curdione (4,3%); tinh dầu lá có 49 cấu tử, thành phần chính là curdione (33,9%), curdione (26,3%), germacrone (3,6%).

-  Phân tích Curcuma cochinchinensis Gagnep. ở Phú Yên bằng GC/MS phần dịch chiết n-hexan và dung môi chiết n-hexan của củ rễ Curcuma cochichinensis Gagnep. thu hồi, nhưng không cho kết quả. Chứng tỏ trong thành phần này không chứa những hợp chất có khả năng bay hơi trong khoảng nhiệt ñộ từ 450C ñến 2500C. Thành phần hóa học trong dịch chiết etyl axetat có 21 chất ñược ñịnh danh, trong ñó có chất chiếm tỉ lệ cao như α-Pinene (14,449%), 1,2-Diisopropenylcyclobutane (14,316%). Từ cao chiết etyl acetat của củ rễ Curcuma cochichinensis phân lập được curcumin hay 1,7-bis-(4-hydroxy-3-methoxyphenyl)-1,6-heptadiene-3,5-dione

Công dụng:

Cây bông giờ ở Phú Yên (Curcuma cochinchinensis Gagnep.) bào chế thân rễ bông giờ và mật ong để làm mỹ phẩm chữa các bệnh viêm da mãn tính và mụn trứng cá. Phụ nữ sau sinh có thể ăn ngày một muỗng dạng bột sẽ giúp ngon miệng và bồi bổ cơ thể.

Tham khảo:

- Từ điển cây thuốc Việt Nam (Võ Văn Chi), Nhà xuất bản Y học, 1997

- theplanlist.org

- efloras.org

- SESAVANH MENVILAY (2019), Nghiên cứu chiết tách và xác định thành phần hóa học trong thân rễ của ba loại nghệ : nghệ vàng (Curcuma longa Linn.), nghệ đen (Curcuma aeruginosa Roxb.) và nghệ trắng (Curcuma mangga Valeton & Zijp.) thu hái tại tỉnh Champasack, Lào; Luận án tiến sỹ hoá học.

- Phạm Xuân Trường, Phạm Thanh Kỳ, Bùi Thọ Uẩn, Nguyễn Xuân Dũng (1996); Kết quả nghiên cứu tinh dầu rễ, thân rễ và lá loài Curcuma cochinchinensis Gagnep họ Gừng (Zingiberaceae); Tạp chí Dược học, Số 5, Tập 240, Trang 9-11

- Trần Vĩnh Thọ (2012), Nghiên cứu thành phần hóa học trong các dịch chiết n–hexan và etyl acetat từ củ rễ cây bông giờ (Curcuma cochinchinensis Gagnep.) ở tỉnh Phú Yên, Việt nam, Luận văn thạc sĩ khoa học