VŨ TRỤ QUAN VÀ CÁC THUYẾT CƠ BẢN CỦA ĐÔNG Y

18/12/2020

Vũ trụ quan Phương Đông là phương pháp quan sát vạn vật trong sự biến đổi của không gian (vũ) và biến đổi của thời gian (trụ). Khi quan sát theo không gian, người ta sử dụng cách quy nạp đồng dạng. Khi quan sát theo thời gian, người ta sử dụng cách quy nạp tương ứng. Những giá trị đồng dạng và tương ứng là những giá trị cơ bản để thiết lập nên các quy luật Âm Dương, Ngũ Hnàh. Khi người ta đem so sánh giữa những giá trịtương ứng và giá trị đồng dạng với nhau, người ta lại tìm được những gia trị tương tác giữa chúng với nhau, đó là quy luật tương sinh, tương khắc trong quy luật Ngũ Hành, quy luật tiêu tưởng, chuyển hóa trong quy luật Âm Dương.

ĐẶC ĐIỂM DƯ ĐỊA CHÍ KHÍ HẬU PHƯƠNG ĐÔNG

Phương Đông là một dải đất thuộc bờ tây Thái Bình Dương từ phía nam Trung Quốc đến phía bắc Việt Nam. Do năm ở phía đông đại lục địa Âu-Á nên vùng này có tên như trên. Đặc điểm địa dư:

- Phía đông khu vực là Thái Bình Dương

- Phía tây là cao nguyên Hy mã lạp sơn và dãy Thập vạn đại sơn

- Phía nam là vùng nhiệt đới và xích đạo

Phía bắc là vùng hành đới và bắc cực

Khí hậu Phương Đông phụ thuộc vào địa hình như sau:

- Khi gió từ hướng đông thổi tới đem theo hơi nước của biển nên không khí có độ ẩm cao.

Khi gió từ hướng tây thổi tới đem theo độ ẩm rất thấp của cao nguyên nên khí hậu trở nên hanh khô.

- Khi gió từ hướng nam thổi tới đem theo hơi nóng của vùng xích đạo về cho nên không khí nóng nực, oi ả.

- Khi gió từ hướng bác thổi tới, gió đem theo hơi lạnh của vùng hàn đới và bắc cực về nên không khí lạnh lẽo, giá buốt.

Khí hậu Phương Đông còn phụ thuộc vào từng mùa trong năm:

- Mùa đông rét buốt, trời âm u.

- Mùa hạ nóng nực, trời nắng gay gắt, chói chang.

- Mùa xuân ấm áp, ẩm thấp, trời khi nắng, khi mưa.

- Mùa thu mát dịu hanh khô, trời trong, mây trắng.

- Cuối hạ đầu thu mưa nhiều, nóng dữ.

Sựu trùng lặp giữa tính chất khí hậu theo mùa và gió theo phương hướng là một đặc điểm riêng của vùng phía nam Trung Quốc và bắc Việt Nam.
Ngoài ra, do vị trí vùng này nằm giữa hai khối vật chất lớn là hai nước ở Thái Bình Dương và đất liền trên đại lục địa Á-Âu, cả hai khối vật chất này đều nằm phía trên xích đạo. Từ tiết xuân phân đến tiết hạ chí, mặt trời dần dần chiếu vuông góc từ xích đạo tới băc chí tuyến. Từ tiết hạ chí tới tiết thu phân, mặt trời lại lần lượt chiếu từ bắc chí tuyến tới xích đạo. Trong khi chịu ảnh hưởng của mặt trời như thế, đại lục địa bị nung nóng lên, còn mặt biển hấp thụ nhiệt kém hơn, vì thế có sự chênh lệch nhiệt độ giữa lục địa và đại dương, gây ra hiện tượng tràn áp suất từ Thái Bình Dương vào lục địa. Lúc này có gió mùa đông nam, gió mùa sẽ cộng với tốc độ và hướng tràn của áp suất gây ra bão lớn. Mặt khác, khi bão đổ bộ vào đất liền thường đi theo vệt thềm lục địa, cho nên vùng bắc Việt Nam và Nam Trung Quốc là nơi đón chịu dồn dập các trận bão xảy ra ởvùng này. Đây cũng là một yếu tố làm đậm nét thêm đặc điểm khí hậu Phương Đông.

Nền văn minh Phương Đông là kết quả nhận thức của cong người trong khung cảnh thiên nhiên với địa dư, khí hậu cụ thể đó, và từ cuộc sống của con gngười ở đây đã được thích nghi để tồn tại trong những điều kiện khắc nghiệt, đầy biến động mà thành.

VŨ TRỤ QUAN PHƯƠNG ĐÔNG

Vũ trụ quan Phương Đông là phương pháp quan sát vạn vật trong sự biến đổi của không gian (vũ) và biến đổi của thời gian (trụ). Khi quan sát theo không gian, người ta sử dụng cách quy nạp đồng dạng. Khi quan sát theo thời gian, người ta sử dụng cách quy nạp tương ứng. Những giá trị đồng dạng và tương ứng là những giá trị cơ bản để thiết lập nên các quy luật Âm Dương, Ngũ Hnàh. Khi người ta đem so sánh giữa những giá trịtương ứng và giá trị đồng dạng với nhau, người ta lại tìm được những gia trị tương tác giữa chúng với nhau, đó là quy luật tương sinh, tương khắc trong quy luật Ngũ Hành, quy luật tiêu tưởng, chuyển hóa trong quy luật Âm Dương.

Giá trị của vũ trụ quan Phương Đông trong đời sống con người là những kết quả ứng dụng của nó dưới dạng những quy luật vô cùng phong phu svà hiệu quả. Trong phạm vi y học, người ta chọn dùng một số có giá trịrõ nét và thiết thực với chuyên ngành của mình, mấy vấn đề thường được sử dụng trong y học là:

- Âm Dương

- Ngũ Hành

- Thiên can

- Địa chi

Nguồn trích: LƯƠNG Y. LÊ VĂN SỬU; CẨM NANG CHẨN TRỊ ĐÔNG Y; NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC