ACID GINKGOLIC TẠO RA TƯƠNG TÁC GIỮA QUÁ TRÌNH CHẾT TẾ BÀO THEO CHƯƠNG TRÌNH (APOPTOSIS) VÀ TỰ THỰC BÀO (AUTOPHAGY) ĐƯỢC ĐIỀU HÒA BỞI SỰ SẢN SINH RA ROS TRONG UNG THƯ ĐẠI TRÀNG

Liu Y và cộng sự

Biochem Biophys Res Commun. 2018 Mar 25;498(1):246-253

Hiện nay, việc phát triển các thuốc chữa ung thư đại tràng có hiệu quả vẫn là một vấn đề quan trọng. Acid ginkgolic (GA), một thuốc có nguồn gốc thảo dược được chiết xuất từ vỏ hạt bạch quả (Ginkgo biloba L.) có  hoạt tính sinh học đa dạng. Lần đầu tiên, những phát hiện của chúng tôi đã chỉ ra rằng GA ức chế sự tăng sinh, di căn và xâm lấn của tế bào ung thư đại tràng. GA gây ra sự chết tế bào thông qua việc dừng pha G0/G1. Thêm vào đó, điều trị với GA cũng đã tạo ra đáng kể chết tế bào theo chương trình (apoptosis).  Con đường chết tế bào theo chương trình nội tại được chứng minh bằng sự giải phóng cytochrom c (Cyto-c) từ ty thể vào dịch tế bào. GA tạo ra tự thực bào (autophagy) phụ thuộc liều thể hiện qua sự gia tăng LC3BII, gen liên quan đến tự thực bào – 5 (ATG-5) và Beclin-1. Đáng chú ý, gen ATG-5 không hoạt động sẽ tiếp tục làm giảm khả năng sống sót của tế bào và tăng quá trình chết theo chương trình ở tế bào ung thư đại tràng được điều trị với GA cho thấy GA làm chết tế bào ung thư đại tràng thông qua chết tế bào theo chương trình nhiều hơn là tự thực bào. mTORC1 (đích ở động vật có vú của phức hợp rapamycin 1) đã giảm phụ thuộc vào liều của GA, bằng chứng là sự giảm p-mTOR, p-p70 ribosomal S6 kinase (p70s6k) và p-pras40. Hơn nữa, GA cho thấy kết quả rõ rệt trong việc sản sinh các gốc oxy phản ứng (ROS), cùng với sự  tăng H₂O₂ và O₂^-. Tuy nhiên, ngăn chặn sự sản sinh ROS bằng chất thu dọn gốc của chúng, NAC, đã phục hồi đáng kể sự chết tế bào gây ra bởi GA, thể hiện ở sự tăng khả năng sống sót của tế bào và giảm quá trình chết tế bào theo chương trình. Biểu hiện của các phân tử liên quan đến dừng chu trình tế bào và tự thực bào, cũng như mTORC1 cũng bị đảo ngược bởi N-acetyl-L-cystein (NAC) trong tế bào được điều trị với GA. Trên in vivo, GA làm giảm sự tăng trưởng của khối u mà không gây độc đối với động vật. Tóm lại, nghiên cứu của chúng tôi đã chứng minh được rằng GA tạo ra sự dừng pha G0/G1 , chết tế bào theo chương trình nội tại và tự thực bào được điều hòa bởi sự sản sinh ROS trên ung thư đại tràng ở người, làm sáng tỏ rằng GA nên được coi là một tác nhân tiềm năng trong điều trị ung thư đại tràng.

Nguồn tin: Trần Thị Hồng Vân (Viện Dược liệu)