CẤU TRÚC HÌNH THÁI CỦA HAI LOÀI RUỒI ĐỤC QUẢ BACTROCERA TAU (DIPTERA: TEPHRITIDAE) GÂY HẠI GẤC Momordica cochinchinensis (Cucurbitaceae) Ở THÁI LAN VÀ LÀO

Dujardin, J. P.; Kitthawee, S.

Zoology, 2013, 116, 2, pp 129-138

Sự khác nhau về hính thái với sự đánh giá qua gân cánh đã được nghiên cứu qua 777 mẫu ruồi đục quả được thu thập ở Thái Lan (9 tỉnh) và Lào (một khu vực). Cấu trúc hình thái của nhóm loài ruồi đục quả B. tau  A và C đã được định loại dựa trên hình dạng cánh tương tự như những hình ảnh tham khảo đã được công bố. Ở Thái Lan, nhóm loài ruồi đục quả B. tau A đã được tìm thấy ở 4 tỉnh và nhóm loài B. tau C ở 6 tỉnh và cả hai nhóm loài này được đều được tìm thấy ở một tỉnh của Lào. Mục đích của nghiên cứu này nhằm giải thích sự khác biệt hình dạng và kích thước về cấu trúc hình thái của hai nhóm loài ruồi đục quả được thu thập trên cùng một cây ký chủ là gấc (Momordica cochinchinensis) ở các vùng địa lý khác nhau. Mặc dù được thu thập trên cùng một cây ký chủ nhưng đặc điểm hình thái của hai loài này khác nhau. Nhóm loài ruồi đục quả B. tau A có khả năng gây hại trên nhiều loại quả khác nhau, nhóm loài ruồi đục quả B. tau C chỉ gây hại trên gấc. Hơn thế nữa, hai nhóm loài ruồi đục quả này có cấu trúc quần thể khác nhau. Sự cách ly bằng mô hình khoảng cách được thể hiện rõ ràng ở cả hai giới tính của nhóm loài C, trong khi sự cách ly này không được phát hiện ở nhóm loài A. Vì vậy, sự khác biệt về khoảng cách phù hợp với hành vi đã được biết đến của những nhóm loài này, cả nhóm loài phổ biến ( nhóm loài A) hoặc nhóm loài đặc biệt (nhóm loài C), và cho mỗi loài dữ liệu của chúng tôi gợi ý các nguồn khác nhau về sự đa dạng hình dạng: Sự trôi dạt di truyền cho nhóm loài C, sự đa dạng về cây ký chủ (và cũng có thể là mối quan hệ giữa loài gây hại và ký chủ) đối với nhóm loài A. Ngoài các đặc điểm khác biệt trên, nhóm loài lớn hơn, B. tau C, có kích thước cơ quan sinh sản nhỏ hơn và có nhiều hình dạng khác nhau. Các dữ liệu được trình bày ở đây khẳng định sự khác biệt về hình dạng cánh giữa cấu trúc hình thái của hai nhóm loài. Sư biến đổi về hình thái đã được thảo luận có thể là nguồn gốc của sự đa dạng của các nhóm loài khác nhau này. Việc bổ sung các dữ liệu được công bố trước đây trên nhóm loài ruồi đục quả A gây hại các ký chủ khác nhau cho phép thử nghiệm các giả thuyết về sự biến đổi về hình thái. Giả thuyết đã bị bác bỏ đối với sự khác biệt về hình dạng nhưng được duy trì đối với sự khác biệt về kích thước.

Nguồn tin: Chu Thị Mỹ (Viện Dược liệu)