Chi Dendrobium Sw. 1799 các loài từ 89-115

(Chi Dendrobium vần từ P-S, các loài theo số thứ tự 89-115)

89. Dendrobium pachyglossum Parish & Rchb. f. 1874

Tên đồng nghĩa: Dendrobium abietinum Ridley 1896; Dendrobium fallax Guillam. 1956.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan hoặc thạch lan thân, lá nhỏ có lông đen, mọc như cỏ. Hoa 1-3 chiếc, kích thước hoa 1,25 cm, mầu sắc khác nhau.

Phân bố: Lạc Dương, Lâm Đồng, Bù Gia Mập.

90. Dendrobium pachyphyllum (Kuntze) Bakh. f. 1963

Tên đồng nghĩa: Bolbidium pumilum (Kuntze) Brieger 1981; Bolbidium pusillum (Blume) Rauschert 1983; Dendrobium borneese Finet 1903; Dendrobium perpusillum Balakarishman 1970; Dendrobium pisibulbumGuillaumin 1963.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan mọc ở các vùng ẩm thấp. Thân ngắn có 2 lá dầy và bóng. Hoa mọc từ ngọn 1-2 chiếc, kích thước hoa 1-1,5 cm có nhiều mầu sắc khác nhau: vàng, trắng, trắng sọc tím hay, nâu hồng có sọc. Thơm nhưng chóng tàn, nở vào mùa Xuân.

Phân bố: Lâm Đồng, Đà Lạt.

91. Dendrobium palpebrae Lindley 1850

Tên đồng nghĩa: Callista palpebrae (Lindl.) Brieger 1981; Dendrobium farmeri var. album Regel 1868.

Tên Việt Nam: Hoàng thảo thuỷ tiên (TH).

Mô tả: Phong lan thân lá và hoa rất giống như cây Dendrobium farmerii, nhưng thân dài hơn. Hoa mọc thưa hơn. 

Phân bố: Lâm Đồng, Nam Cát Tiên, Đồng Nai.

92. Dendrobium parciflorum Rchb. f. ex Lindl. 1859

Tên đồng nghĩa: Dendrobium marivelense Ames 1908; Dendrobium perula Rchb. f. 1865; Eurycaulis perula(Rchb. f.) M.A. Clem. 2003.

Tên Việt Nam: Lan hương (PHH), Hoàng thảo hoa treo (TH).

Mô tả: Phong lan nhỏ, thân lá hình ống hơi dẹt. Hoa 1-2 chiếc mọc ở ngọn, kích thước hoa 2-3 cm, nở vào mùa Thu.

Phân bố: Tây Nguyên, Nam Cát Tiên, Đồng Nai.

93. Dendrobium parcum Rchb. f. 1866

Tên đồng nghĩa: Dendrobium listeroglossum Kraenzl. 1892; Dendrobium parcoides Guillaumin 1955; Dendrobium tapingense W.W. Sm. 1921.

Tên Việt Nam: Tiểu thạch (PHH), Hoàng thảo tiểu thạch (TH).

Mô tả: Phong lan, thân cao 50-60 cm, lá 4-6 chiếc mọc ở ngọn. Hoa mọc thành chùm 1-5 chiếc, kích thước hoa 2 cm, trên thân cây đã rung lá. Nở vào mùa Đông.

Phân bố: Langbiang, Đà Lạt, Nam Cát Tiên.

94. Dendrobium parishii Rchb. f 1863

Tên đồng nghĩa: Callista parishii (Rchb. f.) Kuntze 1891; Callista rhodopterygia (Rchb. f.) Kuntze 1891.

Tên Việt Nam: Song hồng (PHH), Hoàng thảo tím hồng (TH).

Mô tả: Phong lan cỡ trung, lá 5-7 chiếc rung vào mùa Thu. Hoa to 5 cm, thơm mọc từng chùm 2-3 chiếc ở các đốt của cây già. Bắt đầu nở từ mùa Xuân cho tới mùa Thu, nở rộ vào mùa Hạ.

Phân bố: Lào Cai, Hà Giang, Quảng Ninh, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Tây Nguyên, Lâm Đồng.

95. Dendrobium pendulum Roxb. 1832

Tên đồng nghĩa: Dendrobium crassinode Benson & Rchb.f. 1869

Tên Việt Nam: Hoàng nhạn (PHH), Hoàng thảo u lồi (TH), Trúc phật bà.

Mô tả: Phong lan thân dài 40-50 cm, buông thõng, các đốt phình to như gióng trúc. Hoa 1-3 chiếc, kích thước hoa 5-7 cm mọc ở các đốt gần ngọn, lâu tàn, thơm, nở vào Đông-Xuân.

Phân bố: Sơn La, Lai Châu, Tây Nguyên.

96. Dendrobium perulatum Gagnep. 1950

Tên Việt Nam: Thạch hộc vẩy (PHH), Hoàng thảo bẹ (TH).

Mô tả: Phong lan nhỏ, hoa 2-3 chiếc to 4-5 cm, mọc ở thân cây đã rụng lá.

Phân bố: Di Linh, Lâm Đồng.

97. Dendrobium polyanthum Wall. ex Lindl. 1830

Tên đồng nghĩa: Callista cretacea (Lindl.) Kuntze 1891; Dendrobium cretaceum Lindl. 1847.

Tên Việt Nam: Hoàng thảo vôi (TH, PHH), Hoàng thảo sương mờ (Dương Đức Huyến).

Mô tả: Phong lan thân mập mạp và dài 40-50 cm. Kích thước hoa 3-5 cm, mọc một chiếc từ các đốt trên thân cây đã rụng lá. Hoa có hương thơm và nở vào cuối Đông đầu Xuân.

Phân bố: Biên Hòa, Định Quán.

Ghi chú: Cây lan này thường được biết đến cái tên đồng danh (synonym) Dendrobium cretaceum. Loài lan này có 2 sắc hoa, tím hồng và trắng phớt hồng và người ta cũng hay nhầm lẫn với Dendrobium primulinum.

98. Dendrobium porphyrochilum Lindl. 1859

Tên đồng nghĩa: Callista porphyrochila (Lindl.) Kuntze 1891; Dendrobium caespitosum King & Pantl. 1895.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan nhỏ, thân tròn, lá 3-4 chiếc. Chùm hoa mọc ở ngọn dài 10 cm, hoa 15-20 chiếc, kích thước hoa 1-1,5 cm, nở vào mùa Xuân.

Phân bố: Lai Cay, Yên Bái, Hà Giang.

99. Dendrobium primulinum Lindley 1858

Tên đồng nghĩa: Callista primulina (Lindl.) Kuntze 1891; Dendrobium nobile var. pallidiflorum Hooker 1856.

Tên Việt Nam: Long tu.

Mô tả: Phong lan lớn, thân dài 40-70 cm, lá rụng vào mùa Thu. Hoa mọc ở các đốt 1-2 chiếc, kích thước hoa5-6 cm, nở vào mùa Xuân-Hè.

Phân bố: Tây Nguyên, Lâm Đồng.

100. Dendrobium pseudointricatum Guillaumin 1965

Tên Việt Nam: Mộc lan rối (PHH), Hoàng thảo Bảo Lộc (TH).

Mô tả: Phong lan nhỏ, thân cao 15-20 cm. Hoa mầu trắng hay vàng nhạt to 2 cm.

Phân bố: Dương Đức Huyến cho biết đã tìm thấy ở Chư Yang Sinh, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Bảo Lộc, Lạc Dương, Ninh Thuận.

101. Dendrobium pseudotenellum Guillaumin 1965

Tên đồng nghĩa: Ceraia pseudotenella (Guillaumin) M.A. Clem. 2003.

Tên Việt Nam: Tơ mành (PHH), Hoàng thảo tơ mành (TH).

Mô tả: Phong lan thân nhỏ, lá 4-6 chiếc dài, tròn và mảnh mai. Hoa đơn độc mọc gần ngọn, kích thước hoa 5 mm nở vào cuối mùa Hè.

Phân bố: Nha Trang, Cam Ranh, Lâm Đồng, Tây Nguyên.

102. Dendrobium pulchellum Roxb. 1832

Tên đồng nghĩa: Dendrobium dalhousieanum Wallich; Dendrobium moschatum Griff. 1851.

Tên Việt Nam: Lộng lẫy.

Mô tả: Phong lan cỡ lớn, thân dài 40-60 cm lá 6-8 chiếc. Chùm hoa dài 15-25 cm mọc ở gần ngọn thân cây đã rụng lá. Hoa 6-15 chiếc, kích thước hoa 7-13 cm, lâu tàn và thơm, nở vào cuối mùa Đông và mùa Xuân.

Phân bố: Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế và dọc theo dãy Trường Sơn.

103. Dendrobium roseiodorum A. Sathapattayanon, T. Yukawa, T. Seelanan 2010

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan cao 30-40 cm. Thân có nhiều đốt lá mọc đối cách dài 5-9 cm rộng 1-2 cm phủ đầy lông, Hoa 2-5 chiếc, kích thước hoá 4-5 cm mọc ở gần ngọn, thơm vả nở vào mùa Thu.

Phân bố: Khánh Hòa và Lâm Đồng.

104. Dendrobium salaccense (Blume) Lindl. 1830

Tên đồng nghĩa: Dendrobium intermedium Teijsm. & Binn. 1853; Dendrobium salaccense var. major J.J. Sm. 1905.

Tên Việt Nam: Mộc lan Sa lắc (PHH), Hoàng thảo trúc (TH).

Mô tả: Phong lan hay thạch lan, thân cao 60-70 cm, lá như lá cỏ mọc ở 2/3 phía trên thân cây. Hoa từ 1-4 chiếc, to 1-2 cm mọc ở kẽ lá, nở vào mùa Xuân-Hè.

Phân bố: Lào Cay, Yên Bái, Quảng Ninh, Ninh Bình, Thanh Nghệ Tĩnh, Tây Nguyên, Đồng Nai.

105. Dendrobium schrautii Schildh. 2006

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan đặc hữu của Việt Nam, thân cao 30-45 cm có lông đen, lá 4-6 chiếc, dài 8-10 cm, ngang 2-2,5 cm. Hoa 2-3 chiếc ở gần ngọn thân cây xanh lá, to 4-5 cm, lưỡi hoa lộn ngược lên trên.

Phân bố: Karel Petrzelka đã thấy tại Đầm Ron, Đà Lạt, Lâm Đồng.

106. Dendrobium scoriarum W.W. Sm 1921

Tên đồng nghĩa: Dendrobium guangxiense S.J.Cheng & C.Z.Tang 1986, Dendrobium mitriferum Averyanov 2000.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan hay thạch lan, mọc trên cao độ khoảng 1000-1500 m, thân cây cao chừng 60-70 cm, lá dài khoảng 4-5 cm rộng 1-1,5 cm. Kích thước hoa 1,5 cm, mọc 1-3 chiếc ở thân đã rụng lá, nở vào mùa Xuân.

Phân bố: Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn.

107. Dendrobium secundum (Bl.) Lindl. 1828

Tên đồng nghĩa: Callista secunda (Bl.) O. Ktze 1891; Dendrobium bursigerum Lindley 1859; Dendrobium heterostigma Rchb. f 1859.

Tên Việt Nam: Báo hỉ.

Mô tả: Phong lan thân cao 60-80 cm. Chùm hoa mọc ở ngọn thân cây rụng lá, dài 12-15 cm, nằm ngang Hoa 40-50 chiếc, kích thước hoa 1-1,5 cm, thơm, mọc sát nhau hướng về một chiều, nở vào mùa Xuân.

Phân bố: Tây Nguyên, Lâm Đồng, Đồng Nai.

108. Dendrobium senile Parish ex Rchb. f 1865

Tên đồng nghĩa: Callista senilis (Parish & Rchb.f.) Kuntze 1891; Callista senilis (Parish & Rchb. f.) Brieger 1981.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan lá 2-6 chiếc, hoa to 4-6 cm thơm mùi chanh, nở vào mùa Xuân, rất giống như Dendrobiumtrigonopus nhưng khác ở chỗ thân phủ đầy lông trắng.

Phân bố: Điện Biên, Sơn La (Leonid Averyanov 10-2010).

109. Dendrobium signatum Rchb. f. 1884

Tên đồng nghĩa: Dendrobium hildebrandtii Rolfe 1894; Dendrobium tortile var. hildebrandi (Rolfe) T. Tang & F.T. Wang 1951.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan thân cao 50-60 cm, rụng lá vào mùa Thu. Hoa to 6-7 cm, mọc 2-3 chiếc ở các đốt, thơm và lâu tàn. Nở vào mùa Xuân-Hè.

Phân bố: Sơn La, Lai Châu, Thừa Thiên - Huế, Tây Nguyên, Lâm Đồng, Nam Cát Tiên.

110. Dendrobium simondii Gagnep. 1950

Tên Việt Nam: Hoàng thảo Nam bộ (TH), Hoàng thảo hoa xanh.

Mô tả: Phong lan đặc hữu của Việt Nam, thân cao 15-20 cm. Chùm hoa mọc ở gần ngọn, dài 10-15 cm, hoa 10-15 hoa.

Phân bố: Nam Cát Tiên, Đồng Nai.

Mô tả: Địa lan cao 30-50 cm, lá 3-5 chiếc mọc gần ngọn. Hoa 1-3 chiếc, kích thước hoa 1-1,5 cm mọc gần đỉnh thân không lá.

Phân bố: Lai Châu, Sơn La, Nha Trang, Lâm Đồng và Đồng Nai.

111. Dendrobium spatella Rchb. f. 1865

Tên đồng nghĩa: Dendrobium acinaciforme var. minus Tang & F.T. Wang 1951; Dendrobium banaenseGagnep. 1930.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan hay thạch lan, mọc từng khóm, thân cao 30-40 cm. Hoa đơn độc mọc gần ngọn, kích thước hoa 1,25 cm nở vào mùa Xuân.

Phân bố: Lạc Sơn, Hòa Bình, Hương Sơn, Hà Tĩnh.

112. Dendrobium strongylanthum Rchb. f. 1878

Tên đồng nghĩa: Dendrobium ctenoglossum Schltr. 1921.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan nhỏ, thân dài 10-15 cm, lá 6-8 chiếc. Hoa 1-3 chùm mọc gần ngọn dài 8-12 cm. Hoa 10-15 chiếc dài 2 cm, nở từ mùa Xuân đến mùa Thu.

Phân bố: Lai Châu, Sơn La.

113. Dendrobium stuartii F.M. Bailey 1884

Tên đồng nghĩa: Callista stuartii (F.M.Bailey) Kuntze 1891; Callista tetrodon (Rchb.f. ex Lindl.) Kuntze 1891;Dendrobium tetrodon sensu Ridley 1924; Dendrobium viridicatum Ridl. 1899; Dendrobium whiteanum T.E.Hunt 1951

Tên Việt Nam: Từ Ngọc.

Mô tả: Phong lan, thân dài 30-10 cm, lá 5-6 chiếc mỏng mọc cách xa nhau. Kích thước hoa 1,5 cm, mọc từng chùm 2-3 chiếc ở các đốt gần ngọn.

Phân bố: Đồng Nai, Kiên Giang, Thổ Chu.

114. Dendrobium sulcatum Lindl. 1838

Tên đồng nghĩa: Callista sulcata (Lindl.) Kuntze 1891.

Tên Việt Nam: Chưa có.

Mô tả: Phong lan, thân dẹp cao 20-30 cm, lá dầy và ngắn. Hoa 1-2 chùm dài 7-10 cm buông thõng xuống, hoa 20-30 chiếc, kích thước hoa 2-3 cm nở vào Xuân-Hè.

Phân bố: Sơn La, Lai Châu, Lâm Đồng.

115. Dendrobium suzukii T.Yukawa 2002

Tên Việt Nam: Thanh hạc.

Mô tả: Phong lan, cao 30-35 cm, thân phủ đầy lông đen, lá 5-6 chiếc. Hoa to 6-7 cm, 1-2 chiếc, mọc ở các đốt phần ngọn cây.

Phân bố: Lâm Đồng, Đà Lạt.

Ghi chú: Nhiều khoa học gia cho rằng cây này chỉ là một cây lai giống tìm thấy ở một vườn lan mà chưa từng thấy ở nơi hoang dã.