BÀN VỀ MẠCH - CHẨN ĐOÁN TRONG ĐÔNG Y

01/01/2021

ĐIỀU 69. LẠI BÀN VỀ MẠCH

Mạch đi đương Sác mà bỗng ngừng, rồi lại có, như vậy gọi là "Súc". Súc chủ về nhiệt, trong các mạch thư đều nói như vậy. Nhưng cũng có khi phát sinh bởi hàn. Như Thương hàn luận nói: "Mạnh súc, tay chân quyết nghịch, nên cứu...." Các nhà chú giải đều nói: "Khí chân dương vốn động, bị hàn tà dồn ép, thì biểu hiện mạch tượng Sác mà Súc". Mạch hành đương hoãn mà bỗng ngừng, rồi lại có, như vậy gọi là "kết", chủ về hàn. Nhưng cũng có khi lại vì nhiệt mà kết. Như "bệnh ở Thái dương mình phát hoàng, mạch Trầm Kết, thiếu phúc rắn, tiểu tiện lợi, bệnh nhân như cuồng, đó là biểu hiện của huyết chứng, dùng bài Để đương thang làm chủ...". Các nhà chú giải đều nói: "thấp với nhiệt cùng chọi nhau, mạch hãm là thấp..." mạch tượng của chứng "lý thấp", thường biểu hiện Trầm kết..." Trên lâm sàng có khi phải xả mạch tòng chứng, lý do là như thế.

Nguồn trích: CHƯƠNG V: CHẨN ĐOÁN - TỬ SIÊU Y THOẠI KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ VÀ HỌC TẬP LÀM THUỐC, NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC XÃ HỘI HÀ NỘI – 1990