CÁI NHẦM CỦA CHƯƠNG HƯ CỐC

14/02/2021

ĐIỀU 124. CÁI NHẦM CỦA CHƯƠNG HƯ CỐC

Chương Hư Cốc soạn bộ Y môn bổng át, trong có đoạn nói:

... Chữa chứng Xuân ôn, lấy bài Hoàng Cầm thang làm chủ phương, nhưng tất phải Sài hồ, Cát căn làm sứ. Vì tà phục ở Thiếu âm, dựa theo cái khí "thượng thăng" của Thiếu dương phát ra. Bởi nó ”uất át” đã nhiều, khó lòng tuyên đạt ra hết ngay được, nó sẽ hãm vào trong mà gây nên chứng bạo tả (ỉa chảy đột ngột dữ dội B.T); nên nó xâm lấn ra ngoài thì thành các chứng tứ chi và thân thể đau rức; nó bốc ngược trở lên thì thành các chứng họng đau, đầu rức... Cho nên phải gia Sài hồ để làm cho cái khí của Thiếu dương đạt hẳn ra bên ngoài; lại gia Cát căn để dẫn vào Dương minh cho "chỉ khát, giải cơ"... Như vậy thì mồ hôi sẽ bài tiết ra được mà chứng nhiệt khỏi. Nếu thấy nhiệt nhiều mà cho uống nhiều thuốc hàn lương, sẽ ngăn chặn mất lối thoát của nhiệt, nhiệt lại càng tăng v.v...

Tôi nghĩ: chứng Xuân ôn sở dĩ phát sinh là do mùa đông không "tàng tinh”. Sau khi nhiệt tà đã thịnh, thì chân âm tất bị thương, sao lại có thể dùng Sài, Cát cho xong "thăng đề” lên, để tân dịch lại càng bị hao tổn?... Dù có muốn làm cho nhiệt tà bài tiết được ra ngoài, thì dùng các vị như Bạc hà, Ngưu bằng, Hương sị v.v... cũng đủ rồi. Tuy có đôi khi cũng dùng Sài, Cát, nhưng chỉ là trường hợp ngẫu nhiên và rất ít, không thể nói: "tất phải gia..." được.

Nguồn trích: CHƯƠNG VIII: HỌC TẬP VÀ NGHIÊN CỨU - TỬ SIÊU Y THOẠI KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ VÀ HỌC TẬP LÀM THUỐC, NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC XÃ HỘI HÀ NỘI – 1990