NGÔ SƯ LÃNG ĐIỀU TRỊ TỲ VỊ

26/02/2021

ĐIỀU 136. NGÔ SƯ LÃNG ĐIỀU TRỊ TỲ VỊ

Đông Viên tuy trọng Tỳ Vị nhưng thiên về Dương. Giữa đời Thanh có Ngô Sư Lãng, soạn bộ Bất cư tập, đặt ra phương pháp bổ Tỳ âm, có thể bổ sung cho thuyết của Đông Viên. Đan Khê tuy bổ âm, mà lại càng chú trọng về Thận âm, nhưng cái điểm "lưu tệ” là những vị dùng vừa khổ hàn, vừa tư nhị (ẩm ướt, dính dấp)... Sư Lãng chủ trương Tỳ hư bổ Tỳ, Thận hư bổ Thận, mà điều chủ yếu nhất là phải điều hòa Vị khí. Nếu Vị khí không hòa, thì dù tư bổ Thận âm, càng thêm ngưng trệ, ôn bổ Tỳ dương, lại hiếp Vị âm... Thuyết của Sư Lãng thật rất đúng, đáng là người có công cho hai họ Chu, Lý.

Ở ta, cụ Hải Thượng Lãn Ông cũng rất chú trọng về vấn đề Tỳ Thận. Bộ Huyền tẫn phát vi và Khôn hóa thái chân, tức là hai bộ chuyên luận về hai vấn đề đó. Tại cuối bài luận về bài Bổ trung ích khí thang, cụ có viết: "Tiên thiên, Hậu thiên, cắt hẳn ra làm đôi sao được. Nguyên khí ở Thượng tiêu bất túc sẽ hãm xuống Thận, cần phải đề lên từ nơi chí âm; chân âm ở Hạ tiêu bất túc, sẽ bay vụt lên thượng bộ, lại không dẫn cho nó về nguồn sao được? Bởi vậy bài Bổ trung thang với bài Thận khí hoàn cần phải gián phục, sớm uống bổ dương, tối uống bổ âm, phải cùng bồi dưỡng như vậy mới khỏi cái hại thiên thắng. Thuyết của cụ Lãn tuy có khác với thuyết của Sư Lãng, nhưng thực có thể bổ sung cho Sư Lãng tiến thêm lên một bước.

Nguồn trích: CHƯƠNG VIII: HỌC TẬP VÀ NGHIÊN CỨU - TỬ SIÊU Y THOẠI KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ VÀ HỌC TẬP LÀM THUỐC, NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC XÃ HỘI HÀ NỘI – 1990